woensdag 28 oktober 2009

'Veilige samenleving' : doel op zich is samenleving en niet veiligheid

Marleen Easton, docente verbonden aan het departement Handelswetenschappen en Bestuurskunde van de Hogeschool Gent, stelt in de Cahiers politiestudies nr 9 ‘ Politie en cultuur’ :

“dat in de beleidsnota ‘Naar een excellente politiezorg’ er met ‘maatschappelijke veiligheid’ verwezen wordt naar de samenwerking van diverse partners in het bevorderen van veiligheid met name de samenwerking tussen politie, haar overheden en andere sectoren zoals onderwijs en welzijn. Een mogelijke valkuil in dit denken is dat maatschappelijke problemen worden gecriminaliseerd en verworden tot veiligheidsproblemen. Dan wordt een gebrek aan welzijn vaak tot onveiligheid gereduceerd en wordt de realiteit onrecht aangedaan. Door de vernauwing van het gebrek aan welzijn tot onveiligheid, krijgt de poltie (naast justitie) een wel heel erg disproportionele rol in het zoeken naar oplossingen voor maatschappelijke problemen. Vanuit diezelfde logica ontstaat bovendien het risico dat het welziijnsbeleid een verlengde wordt van het veiligheidsbeleid.

Denken en spreken in termen van een ‘veilige samenleving’ zou op zich een alternatief kunnen zijn omdat het doel op zich ‘samenleven’ is en niet veiligheid. Daarmee wordt de rol van elke partner in de samenleving in ere hersteld en is aandacht voor veiligheid onderdeel van een groter geheel maar geen zwaartepunt. Deze redenering is gebaseerd op het idee dat gevoelens van onveiligheid een maatschappelijk probleem zijn omdat het in relatie staat tot een gebrek aan welzijn (werkloosheid, slechte woningen, gezondheidsproblemen enz.) dat al te vaak op criminaliteit en onveiligheid wordt geprojecteerd.”

Ik durf als aanvulling op deze tekst concluderen dat bij het bepalen van een integraal veiligheidsbeleid, de bevordering van werkgelegenheid, scholing en vrijetijdsbesteding en het leveren van maatschappelijke bijstand aan kansarmen of zwakkere groepen als wezenlijk componenten van een dergelijk beleid moeten gezien worden.

In die context zie ik ook een taak weggelegd voor de gemeenschappen en de gewesten. Het ontwikkelen van een veiligheidsbeleid op dit niveau zou de complementariteit van veiligheid (in termen van overlast, delinquentie en onveiligheid) met andere bevoegdheidsdomeinen van de gewesten en de gemeenschappen zoals onderwijs en welzijn, ruimtelijke ordening, milieu, huisvesting ea kunnen bevorderen. Sociale programma’s zouden kunnen ingepast worden in een integraal veiligheidsbeleid.

EASTON, M. , "Excellente politiezorg : gewikt en gewogen ..." in COLLIER,A., DEVROE, E. , en HENDRICKX, E. (Eds) , "Cahiers Politiestudies : Politie en cultuur", Brussel, Politeia, 2008

Wie is Marleen Easton : http://www.gofs.ugent.be/bio.php?pid=20

De visietekst : "Naar een excellente politiezorg : http://www.infozone.be/biblio/prog-qualipol/qualipol-pub-n/diversen/excellence-text-n.pdf

2 opmerkingen:

  1. Vooraleerst, welkom in de groep.

    Ik heb een kleine bemerking op uw tekst. In het eerste deel zegt u dat een onjuiste vernauwing bestaat van het gebrek aan welzijn tot onveiligheid.
    Maar even verder kaart u aan dat een veiligheidsbeleid toch tot doel moet hebben om het gebrek aan welzijn te verbeteren (bevorderen werkgelegenheid, scholing,...)

    Is dit dan niet een grote tegenstelling of begrijp ik het verkeerd?

    Met vriendelijke groeten
    Lynne

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Hiermee wil ik aantonen dat welzijnsproblemen vaak omschreven worden als veiligheidsproblemen. Door het als veiligheidsprobleem te omschrijven wordt vaak de regie voor het zoeken naar oplossingen in handen gelegd van diensten (zoals politie en justitie)die van weinig meerwaarde kunnen zijn in de zoektocht naar een oplossing voor het probleem.

    Bij het ontwikkelen van een lokaal veiligheidsbeleid op gewest- of gemeenschapsniveau mag deze problematiek niet uit de weggegaan worden. Dit kan opgevangen worden door de samenwerking tussen verschillende bevoegdheidsdomeinen wat kan leiden tot een, misschien voorlopig utopisch, integraal veiligheidsbeleid.

    Gisteren begeleidde ik nog de projectgroep 'intrafamiliaal geweld' binnen onze politiezone en daar kwam de problematiek van samenwerking ter sprake met bijzondere aandacht voor het aspect 'beroepsgeheim' en het uitwisselen van informatie.

    Beroepsgeheim maak ik misschien nog tot onderwerp van een andere tekst alsook het onderscheid tussen objectieve en subjectieve onveiligheid.

    BeantwoordenVerwijderen