zaterdag 24 oktober 2009

Naar een sociologische verklaring van het ontstaan van de verzorgingsstaat

R.J.S. SCHWITTERS stelt in 'Recht en samenleving in verandering' dat er drie mogelijke verklaringen zijn voor het ontstaan van de verzorgingsstaat.

"Er is een belangrijk verklaringsmodel van de opkomst van de verzorgingsstaat die op het eerste gezicht stil blijft staan bij veranderende bedoelingen van mensen. Het gaat om het perspectief waarin de toenemende statelijke zorg wordt gezien als uitkomst van arbeidersstrijd en emancipatie."

"In een tweede verklaringsmodel wordt het ontstaan van de verzorgingsstaat toegeschreven aan economische noodzaak. De met het industrialiseringsproces gepaard gaande schaalvergroting en mechanisering van het productieproces, alsmede de toenemende mobiliteit van de arbeidersbevolking brachten met zich mee dat meer traditionele vormen van zorg ondergraven werden, waardoor behoeftigen meer op door de overheid in het leven geroepen steun waren aangewezen. Het industrialiseringsproces heeft mensen niet alleen meer aangewezen gemaakt op meer formele vormen van bijstand, het heeft de zorg voor de minder bedeeelden ook voor de samenleving als geheel tot een economische noodzaak gemaakt."

"Wil men deze uiteenlopende ontwikkelingen verklaren dan moet men zich rekenschap geven van een aantal bijzondere sociaal-politieke factoren. Sociale voorzieningen moesten de arbeiders in de natie helpen integreren"

In een niet zo ver verleden volgde ik de enige kandidatuur criminologie aan de U Gent en kregen wij de opdracht van de professor Ponsaers, op basis van deze sociologische verklaringen van het ontstaan van de verzorgingsstaat, op zoek te gaan naar mogelijke oorzaken van de druk die er momenteel op het concept verzorgingsstaat heerst.
We kwamen tot volgende mogelijke oorzaken:
  • de economische expansie : hierdoor wordt het moeilijker middelen te reserven voor het sociaal beleid, terwijl op hetzelfde moment de werkloosheid en het daarmee gepaard gaande beroep op sociale uitkeringen steeg
  • het individualiseringsproces : minder mensen leven in gezinsverband waardoor meer alleenstaanden aanspraak kunnen maken op de sociale zekerheid
  • de flexibilisering van arbeid : dit vereist een aanpassing van het stelstel van sociale zekerheid dat gebaseerd was op de klassieke werkweek.
  • de spanning op de financiering van de sociale zekerheid : de financiĆ«le krapte, de stijgende druk op de uitkeringen en de rem op de collectieve uitgaven dwongen de overheid om de groei van de verzorgingsstaat aan banden te leggen.

Het verzuilde karakter van onze samenleving heeft de verzorgingsstaat een gedecentraliseerde structuur gegeven die in zeker opzicht moeilijk te beheersen is.


SCHWITTERS, R.J.S., Recht en samenleving in verandering, Kluwer, Deventer, 2000, 278p
http://www.juridischboek.nl/boek/9789013048674/recht_en_samenleving_in_verandering_r.j.s._schwitters

1 opmerking:

  1. Dag Philip,

    Ik zie dat je de weg naar cyberspace goed gevonden hebt en ik lees je bijdragen met stijgende nieuwsgierigheid.

    Enkele snelle bedenkingen...

    Wees gerust bondiger met citaten of doe een poging om de auteurs die je gebruikt te parafraseren. Vergeet verder de cursusbronnen niet te integreren in je interessante teksten. Je goochelt met auteurs die ik niet ken. Misschien de suggestie om toch even te schrijven waarom deze mensen zo bevoegd zijn in dit onderwerp? Dat kan ook makkelijk met een hyperlink bijvoorbeeld. Ja, gebruik gerust hyperlinks, ze kunnen je teksten alleen maar stofferen. Laat ook niet na om eventuele illustraties toe te voegen als je tekst zich hiertoe leent.

    We zijn vertrokken! Veel schrijfplezier.
    Gegroet,
    Benedict Wydooghe

    BeantwoordenVerwijderen